Treść: Od Wydawców s. 5-9; Cz. I: O etyce zawodowej historyka, postawie intelektualistów i świadomości historycznej Polaków: Kłopoty historyka s. 11-17; Bezdomny intelektualista w poszukiwaniu ratunku s. 18-25; Oblicza prawdy. Z prof. Krystyną Kerstenową rozmawia Anna Baniewicz s. 26-33; Enklawa wolnej myśli s. 34-42; Ofiary czy współwinni? s. 43-49; Polskiego inteligenta życie po śmierci s. 50-67; Nauka polska 1939-1956 wobec totalitaryzmów s. 68-85; Cz. II: Z warsztatu historyka-badacza PRL: Relacja jako typ źródła historycznego s. 89-99; Historyk-twórcą źródeł s. 100-121; Kłopoty ze świadkami historii s. 122-130; Pamięć i uprawianie historii s. 131-142; Język dokumentów programowych 1943-1944 s. 143-151; Dyskusja nad historią PRL s. 152-161; Polityczny i propagandowy obraz zbrojnego podziemia w latach 1945-1947 w świetle prasy komunistycznej s. 162-171; Cz. III: Sprawa polska podczas II wojny światowej: Ruchliwość w Polsce po II wojnie światowej jako element przeobrażeń społecznych i kształtowania postaw s. 175-197; Jałta - mit i rzeczywistość s. 198-208; Przymusowe przemieszczenia ludności - próba typologii s. 209-223; Dyplomacja kanadyjska wobec Polski w latach II wojny światowej s. 224-236; Rząd RP wobec mediacji brytyjskiej (styczeń-marzec 1944 r.) s. 237-268; Cz. IV: Polacy-Żydzi-komunizm: Kielce 4 lipca 1946 roku s. 271-282; Ręka Polaka s. 283-291; W kilkadziesiąt lat po Holocauście - nadzieje i niepokoje s. 292-302; Rok pierwszy s. 303-311; Konteksty współczesnych odniesień polsko-żydowskich s. 312-326; Cz. V: Geneza i dzieje "Polski Ludowej": Polska - państwo narodowe. Dylematy i rzeczywistość s. 329-365; O użyteczności konceptu totalitaryzmu w badaniach historii PRL s. 366-376; Opór i przystosowanie s. 377-387; Stalinizm w Polsce (1944-1956) s. 388-399; Nie ma wolności dla reakcjonistów (cenzura w PRL) s. 400-406; Władza komunistów w Polsce a konflikt polsko-ukraiński s. 407-423; O stanie wojennym. Raport dla sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej s. 424-265