W artykule została przedstawiona geneza procesu kształtowania wielopartyjności w Rosji w odniesieniu do zmian na poziomie instucjonalno-decydecko-prawnym, które zostały przeprowadzone w ostatnich latach funkcjonowania ZSRR w ramach polityki pierestrojki Michaiła Gorbaczowa. Po pierwsze omówione zostały zainicjowane przez ówczesną władzę postępowania o charakterze instytucjonalno-normatywnym, a mianowicie reorganizacja organów władzy państwowej, przede wszystkim chodzi o przeprowadzenie wyborów deputowanych na Zjazd Deputowanych Ludowych ZSRR. Miał to być organ pochodzący z rzeczywistego konkurencyjnego wyboru, który postanowiono wskrzesić w myśl odwołania się do źródeł komunizmu – przewrócenia modelu władzy bazującego na funkcjonowaniu rad z jej nadbudową zjazdem, który stanowił główne ciało decyzyjne w państwie. Po drugie przeanalizowano przemiany na poziomie decydenckim, dotyczącym sfery alternacji elit w procesie zmian transformacyjnych. Po trzecie ukazano zmiany prawne, które w sposób faktyczny dokonały transformacji podstawy systemu radzieckiego oraz zainicjowały powstanie nowego ładu. Całość tych postępowań, zainicjowanych wówczas przez władzę, miała – w myśl logiki zakładanej przez rządzących – w istocie wzmocnić pozycję partii komunistycznej i jej aparatu jako siłę wspierającą pierestrojkę. W rzeczywistości działania te stworzyły podwalinę do przyszłych zmian systemowych, społecznych i światopoglądowych oraz utorowały drogę do wielopartyjności w już innych (nowych) uwarunkowaniach polityczno-prawnych i państwowych (Federacja Rosyjska).