Ewolucja form fleksyjnych przymiotników starobiałoruskich : (na podstawie latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego)

Article

E-book

In basket

Ewolucja form fleksyjnych przymiotników starobiałoruskich : (na podstawie latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego) / Lilia Citko. W: Studia Białorutenistyczne. Vol. 17 (2023), s. 243-258.

Author

Citko Lilia Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Hronika Byhovcâ Językoznawstwo Język ruski Wielkie Księstwo Litewskie

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma historycznego Artykuł z czasopisma naukowego Latopis

Domain

Historia

Okres

1519 1722

Dokument nadrzędny: Studia Białorutenistyczne.

Artykuł jest poświęcony charakterystyce form fleksyjnych przymiotników starobiałoru- skich. Jako źródło materiału badawczego posłużyły dwa zabytki XVI–XVIII wieku, repre- zentujące pierwszą (Kronika supraska) i ostatnią (Kronika Bychowca) redakcję latopisów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Literatura kronikarska w większym stopniu odzwierciedla stan żywego języka tego okresu niż utwory religijne podporządkowane kanonom tradycji cer- kiewnosłowiańskiej. Celem badań była analiza rozwoju form fleksyjnych przymiotników ze zwróceniem szczególnej uwagi na podobieństwa i różnice w stosunku do stanu ogólnoruskiego. Na podstawie analizy wyekscerpowanych z tekstów form przymiotnikowych i porównania ich z paradygmatami okresu wcześniejszego stwierdzono, iż system fleksyjny przymiotnika cecho- wał z jednej strony zaawansowany proces wycofywania form odmiany niezłożonej (rzeczowni- kowej), z drugiej zaś upowszechnianie się form odmiany złożonej (zaimkowej). W jej obrębie śladowo udokumentowane zostały stare cechy, nawiązujące do języka cerkiewnosłowiańskie- go, chociaż równocześnie bardzo wyraźnie zaznaczyły się cechy o charakterze innowacji biało- ruskich. System fleksyjny przymiotnika, w szczególności Kroniki Bychowca, utrwalił również pewne rysy regionalne, które wykazują nawiązania do zespołu gwar południowo-zachodnio- białoruskich. Zjawiska te mogą być wskazówką pomocną przy ustalaniu lokalizacji zabytku lub miejsca pochodzenia jego autora.

Wersja elektroniczna

Notes:

Language note

Streszczenie w języku angielskim i polskim.