Konfederacja generalna warszawska : proces uchwalenia i jej legitymizacja

Article

E-book

In basket

Konfederacja generalna warszawska : proces uchwalenia i jej legitymizacja / Karol Łopatecki. W: Roczniki Humanistyczne. T. 71, z. spec. 2 (2023), s. 23-46.

Author

Łopatecki Karol (1979- ) Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Konfederacja warszawska (1573) Sejm elekcyjny (1573) Sejm konwokacyjny (1573) Bezkrólewie Biskupi Konstytucje sejmowe Prawodawstwo Szlachta Warszawa (woj. mazowieckie)

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma naukowego

Domain

Historia Prawo i wymiar sprawiedliwości

Okres

d1573

Dokument nadrzędny: Roczniki Humanistyczne.

Artykuł prezentuje okoliczności uchwalenia konfederacji generalnej warszawskiej na sejmach konwokacyjnym i elekcyjnym w 1573 r. Głównym celem jest odtworzenie listy osób, które podpisały się pod tym dokumentem 29 stycznia t.r. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie analizy przestrzennej, która wykazała, że co prawda uzyskano zgodę powszechną, ale kilka województw z różnych powodów nie przystąpiło do konfederacji (krakowskie oraz prawdopodobnie kijowskie i bracławskie). Konieczne było więc ponowne przedstawienie dokumentu na sejmie elekcyjnym. Podjęte wówczas działanie legislacyjne było nietypowe, gdyż nie uchwalono ponownie aktu, lecz uzupełniono go o akceptację szlachty z obszarów, które dotychczas się wstrzymały. Było to konieczne, gdyż opinia szlachecka w województwach dotychczas w pełni akceptujących postanowienia konfederacji dzięki aktywnym działaniom episkopatu rzymskokatolickiego nie wyraziłaby ponownej zgody na ten akt (województwo płockie i mazowieckie). Dokument z maja 1573 r. imitował więc akt z początku roku, zarówno w treści, dacie, miejscu i rodzaju zgromadzenia, jak i osób, które wyraziły zgodę na dokument zapewniający w Rzeczypospolitej pokój wewnętrzny w okresie interregnum. W tych dwóch etapach powstał jeden z najważniejszych dokumentów obowiązujących w Rzeczypospolitej szlacheckiej, a kolejnym ich etapem było ich zaprzysiężenie przez króla, całą procedurę ponawiano w każdym bezkrólewiu.

Wersja elektroniczna

Notes:

Language note

Streszczenie w języku angielskim.