Unicka diecezja smoleńska do 1654 r. : przyczynek do dziejów polityki wyznaniowej w Rzeczypospolitej czasów Wazów

Article

E-book

In basket

Unicka diecezja smoleńska do 1654 r. : przyczynek do dziejów polityki wyznaniowej w Rzeczypospolitej czasów Wazów / Andrzej Gil. W: Roczniki Humanistyczne. T. 71, z. spec. 2 (2023), s. 163-181.

Author

Gil Andrzej Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Wazowie (dynastia) Archieparchia Smoleńska (unicka ; 1625-1654) Kościół katolicki Diecezje Duchowieństwo greckokatolickie Kościół a państwo Polityka wyznaniowa Władcy Województwo czernihowskie (1635-1667) Województwo smoleńskie (1508-1667)

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma naukowego

Domain

Historia Religia i duchowość

Okres

d1514 d1654

Dokument nadrzędny: Roczniki Humanistyczne.

Diecezja erygowana w 1625 r.

Zajęcie nowych ziem na wschodzie Rzeczypospolitej, usankcjonowane pokojem w Deulinie i w Polanowie, dało asumpt kolejnym władcom z rodu Wazów do prowadzenia tamże własnej polityki wyznaniowej. Specyficzne usytuowanie prawne nowych województw: smoleńskiego i czernihowsko-siewierskiego, pozwoliło im na wprowadzenie własnych wizji organizacji religijnej miejscowych społeczności. Miejscowa szlachta uzyskała przywilej wyznawania tylko religii katolickiej w obu obrządkach: zachodnim i wschodnim. Dlatego też zorganizowana została unicka archidiecezja smoleńska, mająca wpływać na religijność miejscowej ludności prawosławnej w duchu nauczania Kościoła katolickiego. Przy okazji miała dokonać się także reorientacja kulturowa w kierunku Zachodu, reprezentowanego w tym konkretnym czasie przez barokowy sztafaż. W czasie przynależności tych ziem do Rzeczypospolitej na czele eparchii stało trzech biskupów: Sergiusz, Lew Kreuza oraz Andrzej Kwaśniński Złoty. Pełniona przez nich posługa w pewnej mierze przyniosła pożądany skutek, bowiem, mimo ogromnych starań po ponownym zajęciu tych ziem przez Rosję, nie dało się w pełni wykorzenić wpływów zachodnich w miejscowym społeczeństwie oraz w tworzonym przezeń krajobrazie kulturowym. Wszystko to było efektem polityki wyznaniowej monarchów w rodu Wazów, działających tak z rozmysłem, jak i wykorzystujących zachodzące wówczas na kontynencie europejskim procesy unifikacji religijnej i kulturowej.

Wersja elektroniczna

Notes:

Summary, etc.

Diecezja erygowana w 1625 r.

Language note

Streszczenie w języku angielskim.