"Lenitas" biskupa Samuela Maciejowskiego: Mowa synodalna (9 grudnia 1549 roku) Marcina Kromera

Article

E-book

In basket

"Lenitas" biskupa Samuela Maciejowskiego: Mowa synodalna (9 grudnia 1549 roku) Marcina Kromera / Agnieszka Dziuba. W: Roczniki Humanistyczne. T. 71, z. 3 (2023), s. 81-96.

Author

Dziuba Agnieszka Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Kromer, Marcin (1512-1589) Maciejowski, Samuel (1499-1550) Kościół katolicki Duchowieństwo katolickie Biskupi Łagodność Mowy Mówcy Reformacja Retoryka Kraków (woj. małopolskie)

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma naukowego

Domain

Historia Religia i duchowość

Okres

d1549

Dokument nadrzędny: Roczniki Humanistyczne.

Wygłoszona w Krakowie.

Jedna z trzech mów synodalnych Marcina Kromera (1512-1579), oracja z 9 XII 1549 r., inaugurująca obrady synodu w Krakowie, jest ciekawym przykładem krytyki polskiego duchowieństwa, którego wady przyczyniają się do odchodzenia wiernych z Kościoła katolickiego, a tym samym do sukcesów reformacji. Mowa zasługuje na szczególne zainteresowanie, gdyż w pewnym momencie mówca z ataku na zaniedbujący swoje obowiązki kler katolicki przechodzi do oceny postawy swojego przełożonego, biskupa krakowskiego Samuela Maciejowskiego, któremu zarzuca "lenitas", czyli łagodność, niesprawdzającą się w walce z reformacją. Apostrofa do hierarchy wymagała od Kromera wzniesienia się na wyżyny sztuki retorycznej. Posługując się subtelnymi aluzjami, niedopowiedzeniami, przykładami z Biblii i dziejów Europy i Polski, mówca stara się przekonać Maciejowskiego do radykalnej zmiany zachowania i stanowczej walki z reformacją. Mowa Kromera stanowi znakomity przykład nagany ("vituperatio"), która przy pierwszej i pobieżnej lekturze tekstu może uchodzić nawet za pochwałę ("laus") hierarchy – erudyty i człowieka otwartego na dialog.

Wersja elektroniczna

Notes:

Summary, etc.

Wygłoszona w Krakowie.

Language note

Streszczenie w języku angielskim.