SOWA OPAC : BIBLIOGRAFIA HISTORII POLSKIEJ - Ignacy Erazm Matuszewski

Article

E-book

In basket

Ignacy Erazm Matuszewski - krytyk i filozof literatury / Olaf Krysowski. W: Pamięć i Sprawiedliwość. 2022, [nr] 1, s. 476-489.

Author

Krysowski Olaf (1969- ) Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Matuszewski, Ignacy (1858-1919) Filozofia literatury Krytyka literacka Literatura polska Polska

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma historycznego Artykuł z czasopisma naukwoego

Domain

Literaturoznawstwo

Okres

d1880 d1919

Dokument nadrzędny: Pamięć i Sprawiedliwość : pismo naukowe poświęcone historii najnowszej. 2022, [nr] 1 / [redaktor naczelny Mirosław Szumiło] ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Postawa krytyczna Ignacego Erazma Matuszewskiego, ojca pułkownika Ignacego Hugona Matuszewkiego, była naznaczona ideowym eklektyzmem i wynikającymi z niego niekiedy niekonsekwencjami. Jego poglądy można uznać za znamienne dla umysłowości rozwijającej się w warunkach intensywnych przemian kulturowych końca XIX w. Autor rozprawy Diabeł w poezji, wykształcony w atmosferze szacunku dla empirycznego indukcjonizmu oraz obiektywizmu estetycznego i krytycznego, modyfikował poglądy w taki sposób, że umożliwiały zarówno analizę dorobku literackiego pozytywistów, jak i ocenę skoncentrowanej na wartościach metafizycznych twórczości romantyków i modernistów. Ta elastyczność pozwoliła Matuszewskiemu wypowiadać się o sztuce jako całości, niezależnie od utrwalonych podziałów historycznych, genologicznych czy różnic między poszczególnymi dyscyplinami artystycznymi. Sprawiła, że jego opinie nabrały charakteru sądów uniwersalnych, odpornych na zmieniające się mody w krytyce. Śmierć pisarza 10 lipca 1919 r., którą poprzedziło odejście w okresie I wojny światowej wielu krytyków i artystów modernistycznych, przyczyniła się do powstania luki w polskim życiu literackim na początku dwudziestolecia międzywojennego. W związku z tą luką Matuszewski bywa niekiedy nazywany "wielkim nieobecnym" krytyki literackiej niepodległej Polski.

Wersja elektroniczna

Notes:

Language note

Streszczenie w języku angielskim.