Sprawa powrotu do Polski emisariuszy gruzińskiego rządu emigracyjnego Szalwy Beriszwilego oraz Dawita Erkomaiszwilego jesienią 1930 roku

Article

E-book

In basket

Sprawa powrotu do Polski emisariuszy gruzińskiego rządu emigracyjnego Szalwy Beriszwilego oraz Dawita Erkomaiszwilego jesienią 1930 roku / [korespondencja Aleksandre Zakariadze, Noe Ramiszwili, Symon Mdiwani] ; [opracowanie i przekład] Razhden Chikhoria. W: Pamięć i Sprawiedliwość. 2022, [nr] 1, s. 582-606.

Author

Zakariadze Aleksander (1884-1957) Korespondencja Chikhoria Razhden Opracowanie Ramiszwili Noe (1881-1930) Korespondencja Mdivani Simon (1876-1937) Korespondencja

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Emigracja polityczna Gruzini Prometeizm Gruzja Polska Turcja ZSRR

Genre/Form

Wydawnictwo źródłowe Antologia Artykuł z czasopisma historycznego Artykuł z czasopisma naukwoego Listy

Domain

Historia

Okres

d1930

Dokument nadrzędny: Pamięć i Sprawiedliwość : pismo naukowe poświęcone historii najnowszej. 2022, [nr] 1 / [redaktor naczelny Mirosław Szumiło] ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Artykuł poświęcony jest historii powrotu z Turcji do Polski gruzińskich emigrantów, którzy jako emisariusze gruzińskiego rządu emigracyjnego latem 1930 r. potajemnie dostali się na teren sowieckiej Gruzji w celu prowadzenia nielegalnej działalności politycznej. Misja była skutkiem wspólnej pracy przedstawicieli emigracji gruzińskiej w Paryżu oraz władz polskich, a w szczególności Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Członkowie ekspedycji mieli za zadanie przywrócenie łączności z Gruzją poprzez stworzenie sieci komunikacyjnej. Zainstalowanie ośrodka łączności przewidywało, że emisariusze przez dłuższy czas mieli pozostać w Gruzji, jednakże ich nagły powrót (po niespełna dwóch miesiącach) wzbudził podejrzenia władz polskich. Dodatkowo komplikował sytuację fakt, że emisariusze po wydostaniu się z terytorium sowieckiej Gruzji wpadli w ręce władz tureckich. W warunkach polepszających się stosunków pomiędzy Ankarą i Moskwą istniało zagrożenie, że władze tureckie wydadzą Gruzinów stronie sowieckiej. Nie do końca wiadomo, co skłoniło Turków do uwolnienia gruzińskich emisariuszy, którym udało się dostać do Stambułu. Emisariusze byli przekonani, że wykonali wszystkie powierzone im zadania, w przeciwieństwie do strony polskiej, która nie pomogła w ich uwolnieniu z tureckiego aresztu. Ze swojej strony polskie czynniki podejrzewały, że gruzińscy emisariusze lekkomyślnie odnosili się do powierzonych zadań, co przyczyniło się do skomplikowania sytuacji.

Wersja elektroniczna

Notes:

Language note

Streszczenie w języku angielskim.