Polityka i dyscyplinowanie widowisk : opera w rewolucyjnej Francji w latach 1789-1794

Artykuł

E-book

W koszyku

Polityka i dyscyplinowanie widowisk : opera w rewolucyjnej Francji w latach 1789-1794 / Marek Mosakowski. W: Pamiętnik Teatralny. R. 72, z. 1 (2023), s. 161-179.

Autor

Mosakowski Marek (1962- ) Autor

Forma i typ

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Temat

Gossec, François-Joseph (1734-1829) Méhul, Etienne-Nicolas (1763-1817) Rewolucja francuska (1789) Cenzura Muzyka francuska Opera (przedstawienie) Opera (utwór muzyczny)

Gatunek

Artykuł z czasopisma naukowego Artykuł z czasopisma teatralnego

Dziedzina i ujęcie

Kultura i sztuka

Okres

d1789 d1794

Dokument nadrzędny: Pamiętnik Teatralny : kwartalnik poświęcony historii i krytyce teatru założony przez Leona Schillera. R. 72, z. 1 (2023) / [redaktorka naczelna Ewa Partyga] ; Instytut Sztuki PAN.

Artykuł dotyczy dyscyplinowania widowisk w rewolucyjnej Francji w latach 1789–1794. Przedstawiono w nim społeczno-polityczne konteksty dwóch aktów prawnych regulujących produkcję i wystawianie sztuk – względnie liberalnej ustawy Le Chapeliera z 13 stycznia 1791 oraz represyjnego Dekretu Konwentu Narodowego z 2 sierpnia 1793, który zmienił francuski teatr i operę w tubę propagandową jakobińskiego reżimu, narzucając twórcom ideologię i treści. Praktykę artystyczną tamtych lat zaprezentowano na przykładzie dwóch oper: "Hadrian, cesarz Rzymu" Étienne’a Nicolasa Méhula oraz "Tryumf Republiki" François-Josepha Gosseca. Pierwsze dzieło zawieszono w przeddzień premiery zaplanowanej na 13 marca 1792, ponieważ Komuna Paryża uznała je za jawnie monarchiczne i politycznie niepoprawne we Francji, w której chwiały się już podstawy burbońskiej monarchii, zaś skrajnie spo-laryzowane nastroje społeczne zaczęły torować drogę ku republice. Drugie dzieło zostało skomponowane tuż po upadku monarchii i wystawione na początku 1793 roku. "Tryumf Republiki" wyznaczył nowe standardy estetyczne francuskiej republikańskiej i patriotycznej opery. Dzieło Gosseca jest ujęte w artykule jako przykład zasad nowej polityki kulturalnej jakobińskiej dyktatury, opartej na bezprecedensowych represjach i cenzurze.

Wersja elektroniczna

Strefa uwag:

Uwaga dotycząca języka

Streszczenie w języku angielskim.