Zeznanie Ewarysta Zwierzewicza : pierwszego komendanta Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych jako źródło do badań nad historią konspiracji związanej z ruchem narodowym

Article

E-book

In basket

Zeznanie Ewarysta Zwierzewicza : pierwszego komendanta Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych jako źródło do badań nad historią konspiracji związanej z ruchem narodowym / Patrycja Resel. W: Pamięć i Sprawiedliwość. 2023, [nr] 1, s. 380-400.

Author

Resel Patrycja (1994- ) Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Zwierzewicz, Ewaryst (1905-1964) Narodowe Siły Zbrojne Polskie Państwo Podziemne Prześladowania polityczne Ruch oporu Śledztwo i dochodzenie Łódź (woj. łódzkie ; okolice)

Genre/Form

Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma historycznego Artykuł z czasopisma naukowego

Domain

Prawo i wymiar sprawiedliwości Polityka, politologia, administracja publiczna Historia

Okres

d1936 d1948

Dokument nadrzędny: Pamięć i Sprawiedliwość : pismo naukowe poświęcone historii najnowszej. 2023, [nr] 1 / [redaktor naczelny Mirosław Szumiło] ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Lata 1936-1948.

Streszczenie: Po zakończeniu II wojny światowej komunistyczny aparat bezpieczeństwa skierował działania przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego. Od 1947 r. Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi rozpracowywał m.in. Ewarysta Zwierzewicza. Odgrywał on szczególną rolę zarówno w przedwojennej, jak i wojennej historii Łodzi, gdyż w czasie okupacji niemieckiej był komendantem Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych. Kulminację represji wobec niego stanowi aresztowanie i skazanie go przez Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze w 1954 r. na karę więzienia, utratę praw publicznych i grzywnę.

Przedmiotem artykułu jest analiza zeznania Zwierzewicza, które zostało sporządzone podczas śledztwa prowadzonego przeciwko niemu przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze. Źródło to zawiera wiele nieznanych dotąd informacji na temat żołnierzy konspiracyjnego podziemia narodowego, które otwierają nowe możliwości badawcze. Poza omówieniem struktury i zawartości zeznania, autorka porównała jego treść z innymi materiałami archiwalnymi oraz literaturą przedmiotu. W wyniku przedstawionych w artykule badań, na podstawie zeznania Zwierzewicza udało się zrekonstruować losy bohatera artykułu, a także trzy wybrane historie z jego życia: udział, w charakterze oskarżonego, w procesie z 1936 r. w sprawie napaści na przedsiębiorstwa będące własnością Żydów, zdekonspirowanie przez Gestapo łódzkich struktur Narodowej Organizacji Wojskowej oraz kontakty ze Stanisławem Dowborem, działaczem lewicy, związanym w czasie wojny z konspiracją narodową.

Wersja elektroniczna

Notes:

Summary, etc.

Lata 1936-1948.

Language note

Streszczenie w języku angielskim.