318897
Article
E-book
In basket
Biblioteka w ziemiańskim dworze w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku w świetle inwentarza Wincentego Wydżgi / Anna Dymmel. W: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia. [T.] 21 (2023), s. 95-113.
Streszczenie: Celem artykułu jest zaprezentowanie księgozbioru Wincentego Wydżgi jako przykładu ziemiańskiej biblioteczki pierwszej połowy XIX wieku. Podstawę źródłową stanowił inwentarz notarialny spisany w 1854 r., znajdujący się w Lublinie w aktach notariusza Ignacego Rzeszotarskiego. Księgozbiór liczący 584 dzieła w 1219 tomach należał do znaczniejszych domowych biblioteczek znanych z lubelskich akt notarialnych z okresu 1808-1863. Ponad połowę zbioru stanowiły druki polskojęzyczne, pozostałą część publikacje w języku francuskim, niemieckim, rzadziej po łacinie i w języku włoskim. Przede wszystkim widoczna jest dbałość o zaopatrzenie biblioteczki w aktualne pozycje. Zasadnicza część książek była wydana w XIX stuleciu, przy czym szczególnie licznie prezentowane są tytuły publikowane po 1815 r. i w kolejnych dziesięcioleciach aż do śmierci właściciela. Jedynie pojedyncze druki pochodziły z ostatnich dekad XVIII stulecia. W wyniku przeprowadzonej analizy ustalono, iż zawartość tematyczna biblioteczki przedstawiała się następująco: opracowania ogólne (3,9%), z nauk społecznych (20,04%), humanistycznych, w tym szczególnie historyczne (16,94%), ponadto geograficzne (11,73%), z nauk matematycznych i przyrodniczych (4,65%), z nauk stosowanych (14,89%). Uwagę zwracają liczne opracowania z zakresu rolnictwa (11,18%), poświęcone nowym metodom uprawy i hodowli. Ponadto w domowym księgozbiorze znajdowały się niezbędne druki religijne, medyczne, z zakresu techniki. Istotne uzupełnienie stanowiła literatura piękna (14,15%) zarówno klasyka, jak i modne powieści, ponadto gramatyki i słowniki. Księgozbiór ukształtowany przez ogólniejsze trendy i wzorce kultury, a także, jak można przypuszczać, indywidualne potrzeby właściciela stanowi interesujący przykład biblioteczki spełniającej, z racji uniwersalnego charakteru, liczne funkcje: m.in. poznawcze, użytkowe, rozrywkowe, estetyczne. Z pewnością omawiany przypadek zarówno z uwagi na znaczą liczebność księgozbioru, jak i zróżnicowaną zawartość stanowi interesujący przykład biblioteki ziemianina doceniającego walory książki jako środka przekazu.
Notes:
Language note
Streszczenie w języku angielskim.
The item has been added to the basket. If you don't know what the basket is for, click here for details.
Do not show it again