Inicjatywa z 1958 r. mająca na celu uczczenie 40-lecia powstań śląskich.

W 1958 r. władze województwa kato- wickiego podjęły inicjatywę utworzenia, z okazji 40-lecia powstań śląskich, Panoramy Śląskiej, instytucji łączącej muzeum powstańczych pamiątek, malarską panoramę bitwy o Górę Świętej Anny i pierwsze w Polsce kino panoramiczne. Plany zakładały powstanie placówki muzealno-edukacyjnej pod wieloma względami pionierskiej, nie tylko w skali Polski. Ponieważ niezrealizowana ostatecznie infrastruktura pamięci nie została dotychczas szerzej omówiona w literaturze, pierwsza część artykułu przybliża przebieg prac organizacyjnych, fazy kształtowania się projektu i przyczyny zarzucenia pomysłu. Informacji dostarczyły materiały przechowywane w Archiwum Państwowym w Katowicach oraz notatki prasowe. Planowane upamiętnienie zaprezentowano w kontekście rozwoju technologii kina panoramicznego oraz jej zastosowania w praktyce muzealniczej, wskazano jego miejsce w dziejach starań o utworzenie stałej ekspozycji pamiątek powstań śląskich w województwie katowickim oraz źródła decyzji pomysłodawców o sięgnięciu po gatunek panoramy malarskiej, w omawianym okresie postrzegany jako archaiczny. Abstract: In 1958, on the occasion of the 40th anniversary of the Silesian Uprisings, the administration of the Katowice Voivodeship decided to create the Silesian Panorama: an institution combining a museum of insurgents’ mementoes, the Battle of Annaberg Panorama, and the first in Poland panoramic cinema. The plans entailed establishing a mu- seum-and-educational institution, pioneer in its cha- racter, not merely in Poland. Since the infrastructure of memory, finally unaccomplished, has never been discussed in literature, the first part of the paper speaks about the course of the organizational works, the stage of shaping the project, as well as the reasons for giving up the idea. The necessary information was provided by materials preserved in the State Archives in Katowice as well as in press releases. The planned commemoration was presented in the context of the development of the technology of panoramic cinema and its application in museum praxis; its role in the history of the efforts to create a permanent display of mementoes of Silesian Uprisings in the Katowice Voivodeship has been discussed, and so have the sources of the project’s originator to reach for the genre of a panoramic painting, in the discussed period considered anachronical.