Famine in the Kingdom of Poland in the mid-19th century, exemplified by the Augustów Governorate = Głód w Królestwie Polskim w połowie XIX wieku na przykładzie północnych powiatów guberni augustowskiej

Article

E-book

In basket

Famine in the Kingdom of Poland in the mid-19th century, exemplified by the Augustów Governorate = Głód w Królestwie Polskim w połowie XIX wieku na przykładzie północnych powiatów guberni augustowskiej / Szymon Antosik. W: Przeszłość Demograficzna Polski. [T.] 45 (2023), s. 127-149.

Author

Antosik Szymon Autor

Form of Work

Artykuły Publikacje naukowe E-booki

Subject

Demografia historyczna Emigracja Głód Ruch naturalny ludności Gubernia augustowska (1837-1866) Królestwo Polskie (1815-1915)

Genre/Form

Artykuł z czasopisma naukowego Artykuł problemowy Artykuł z czasopisma socjologicznego

Domain

Socjologia i społeczeństwo Historia

Okres

d1845 d1846

Dokument nadrzędny: Przeszłość Demograficzna Polski : materiały i studia = Poland's Demographic Past : materials and studies. [T.] 45 (2023) / [redaktor naczelny Dariusz K. Chojecki] / Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Historycznych. Komisja Historii Struktur Demograficznych i Społecznych ; Uniwersytet Szczeciński.

Abstrakt: W artykule omówiono demograficzne skutki nieurodzaju w północno-wschodnich powiatach guberni augustowskiej na przełomie 1845 i 1846 roku. Zwrócono uwagę na kwestie oceny wiarygodności źródeł notujących ruch naturalny w zaborze rosyjskim, wykazujących wiele niedociągnięć w rejestracji zgonów, i podkreślono konieczność krytycznego podejścia przy ich wykorzystaniu. Wyeksponowano falę emigracji włościan wywołaną przez głód oraz konieczność dalszych i pogłębionych badań nad kryzysami demograficznymi na ziemiach polskich w połowie XIX wieku.

Streszczenie: Problem kryzysów demograficznych na ziemiach polskich, zwłaszcza w latach 1845-1855, wciąż pozostaje niedostatecznie przebadanym zagadnieniem. W niniejszym artykule udało się udowodnić wystąpienie głodu w północno-wschodnich powiatach guberni augustowskiej na podstawie obserwacji dynamiki ruchu naturalnego oraz zmian w cenach żyta i ziemniaków w Warszawie i Królewcu. Nieurodzaj w guberni augustowskiej został poświadczony również w źródłach narracyjnych, które wzmiankowały o wzmożonej emigracji chłopskiej, wywołanej nieurodzajem. Wykazano użyteczność wskaźników proporcji płci przy urodzeniu do badania kryzysów demograficznych. Porównanie z dostępną obecnie literaturą wskazuje na dotkliwe krótko- i długoterminowe skutki kryzysów demograficznych na ziemiach polskich w połowie XIX wieku, choć problem ten bez wątpienia wymaga dalszych szczegółowych badań.

Wersja elektroniczna

Notes:

Language note

Streszczenie w języku angielskim.